ทักษะพื้นฐานทางการเรียน
เป้าหมาย
- การช่วยเหลือเด็กแต่ละคนเรียนรู้ได้
- มีความรู้สึกดีต่อตนเอง
- เด็กรู้สึกว่า "ฉันทำได้"
- พัฒนาความกระตือรือร้น อยากรู้อยากเห็น
- อยากสำรวจ อยากทดลอง
- ให้เด็กมีความภาคภูมิใจในตนเอง
ช่วงความสนใจ
- ต้องมีก่อนการเรียนรู้อื่นๆ
- จดจ่อต่อกิจกรรมในช่วงเวลาหนึ่งได้นานพอสมควร
** เด็กทั่วไปจะมีช่วงความสนใจประมาณ 10-15 นาที แต่เด็กพิเศษเช่น เด็กดาวน์ซินโดรม จะมีช่วงความสนใจประมาณ 5 นาที ,เด็กสมาธิสั้น จะมีช่วงความสนใจเพียงแค่ 1 นาที
การเลียนแบบ
การเลียนแบบตามคำสั่ง ยกตัวอย่างเหตุการณ์ เช่น
คุณครูจะให้น้องเอ (เด็กดาวน์ซินโดรม) ไปหยิบสีกับน้องบี (เด็กปกติ)
คุณครู : "น้องเอ น้องบี เดินไปหยิบสีให้คุณครูหน่อยสิคะ" (ครูควรเรียกชื่อน้องเอ ที่เป็นเด็กดาวน์ซินโดรมก่อน เพราะจะได้ดึงสติหรือดึงความสนใจของน้อง)
จากนั้นน้องบีก็จะเดินไปหยิบสี โดยที่น้องเอก็จะเดินไปหยิบสีด้วย (น้องเอจะทำตามน้องบี)
**ข้อควรสังเกต
- สังเกตว่าเด็กได้ยินหรือป่าว?
- เด็กรู้จักคำศัพท์ที่เราบอกหรือไม่? (ควรใช้คำศัพท์ง่ายๆ)
- ควรสั่งทีละอย่าง
การรับรู้ (ผ่านประสาทสัมผัสทั้ง 5) การเคลื่อนไหว
ได้ยิน เห็น สัมผัส ลิ้มรส กลิ่น
จากนั้น
ตอบสนองอย่างเหมาะสม
การควบคุมกล้ามเนื้อเล็ก
- การกรอกน้ำ ตวงน้ำ
- ต่อบล็อก
- ศิลปะ (ตัด ฉีก ขยำ ละเลง)
- มุมบ้าน
- ช่วยเหลือตนเอง
ตัวอย่างอุปกรณ์สำหรับเด็กพิเศษ
- ลูกปัดไม้ขนาดใหญ่
- รูปต่อที่มีจำนวนชิ้นไม่มาก
**ของเล่นเด็กพิเศษ ควรเป็นชิ้นใหญ่ๆ มีน้ำหนัก
ตัวอย่างของเล่นส่งเสริมให้เด็กดาวน์ซินโดรมใช้เล่นเพื่อเสริมประสบการณ์
- ให้เด็กได้เล่นเป็นกลุ่ม
- ให้เด็กวางคนละชิ้น ต่อไปก็เพิ่มจำนวนชิ้นขึ้นเรื่อยๆ
- คุณครูให้คำแนะนำในการเล่นได้
ความจำ
- จากการสนทนา เช่น เมื่อเช้าหนูทานอะไร แกงจืดที่เรากินใส่อะไรบ้าง
- จำตัวละครในนิทาน
- จำชื่อครู เพื่อน
- เล่นเกมทายของที่หายไป
ทักษะคณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์
ตัวอย่างเหตุการณ์การเล่นที่สามารถสอนทักษะทางคณิตศาสตร์ให้กับเด็ก
- สอนเกี่ยวกับจำนวน
- รูปทรงเรขาคณิต
- มิติสัมพันธ์ เช่น ถ้าเด็กอยู่ที่สูงหรืออยู่ที่พื้น ครูพูดคำว่า "บน"หรือ "ล่าง" แล้วให้เด็กพูดตาม
การวางแผนการเตรียมการพื้นฐานทางวิชาการ
- จัดกลุ่มเด็ก
- เริ่มต้นเรียนรู้โดยใช้ช่วงเวลาสั้นๆ
- ให้งานเด็กแต่ละคนอย่างชัดเจนว่าต้องทำที่ไหน
- ติดชื่อเด็กตามที่นั่ง
- ใช้อุปกรณ์ที่เด็กคุ้นเคย
- บันทึกว่าเด็กชอบอะไรที่สุด
- รู้ว่าเมื่อไหร่จะเปลี่ยนงาน
- มีอุปกรณ์ไว้สับเปลี่ยนใกล้มือ
- เตรียมทุกอย่างให้พร้อมก่อนเด็กมาถึง
- พูดในทางที่ดี พูดชมเด็กเสมอ
- จัดกิจกรรมให้เด็กได้เคลื่อนไหว ทำบทเรียนให้สนุก
ประโยชน์จากการส่งเสริมทักษะพื้นฐานทางการเรียนให้กับเด็กพิเศษ
1. เด็กมีความภาคภูมิใจในตนเองจากการทำสิ่งต่างๆด้วยตนเอง
2. เด็กได้รู้จักคำศัพท์ต่างๆจากการสนทนากับคุณครูหรือเพื่อนๆ
3. เด็กเรียนรู้ทักษะทางสังคมจากการเล่นเป็นกลุ่ม
4. เด็กได้ฝึกความจำจากการทำกิจกรรมส่งเสริมความจำต่างๆ
5. เด็กได้ฝึกทักษะทางคณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์จากการเล่นในชีวิตประจำวัน
เพลง..นกกระจิบ
นั่นนก บินมาลิบลิบ
นกกระจิบ 1 2 3 4 5
อีกฝูง บินล่องลอยมา 6 7 8 9 10 ตัว
เพลง..เที่ยวท้องนา
ฉันท่องเที่ยวไป
ผ่านตามท้องไร่ท้องนา
เห็นฝูงวัวกินหญ้า 1 2 3 4 5 ตัว
หลงเที่ยวเพลิดเพลิน
ฉันเดินพบอีกฝูงวัว
นับนับดูจนทั่ว 6 7 8 9 10 ตัว
เพลง..แม่ไก่ออกไข่
แม่ไก่ออกวันละฟอง
ไข่วันละฟอง ไข่วันละฟอง
แม่ไก่ของฉันไข่ทุกวัน
1 วัน ได้ไข่ 1 ฟอง
เพลง..ลูกแมวสิบตัว
ลูกแมว 10 ตัวที่ฉันเลี้ยงไว้
น้องขอให้แบ่งไป 1 ตัว
ลูกแมว 10 ตัวก็เหลือน้อยลงไป
นับดูใหม่เหลือลูกแมว 9 ตัว
เพลง..ลุงมาชาวนา
ลุงมาชาวนาเลี้ยงวัว เลี้ยงควาย
เอาไว้ใช้ไถนา
ลุงมาชาวนาเลี้ยงหมา เลี้ยงแมว
ไว้เป็นเพื่อนลุงมา
*หมาก็เห่า บ๊อก บ๊อก
แมวก็ร้อง เมี๊ยว เมี๊ยว
ลุงมาไถนาวัวร้อง มอ มอ
(ซ้ำ*)
ผู้แต่ง อ.ศรีนวล รัตนสุวรรณ
เรียบเรียง อ.ตฤณ แจ่มถิน